Theatermaakster Anouk van den Berg

  • Theater
  • Cultuur
Anouk Van den Berg (De Gisting, Bureau Pees) werkt als regisseur, theatermaker en theaterdocent. Ze maakt het liefst locatietheater over de betekenis van bijzondere, vaak historische, plekken voor de stad. Samen met mensen voor wie die plek van groot belang is of is geweest. “Hierbij kies ik bewust voor locaties en mensen die zich buiten mijn ‘bubbel’ bevinden. Het nieuwe, andere en onbekende: dat fascineert me.”

“Als het in mijn hoofd blijft hangen, dan weet ik dat ik iets te pakken heb”

Obsessieve nieuwsgierigheid

Naar inspiratie gaat Anouk niet bewust op zoek, ze komt het als vanzelf tegen. In de plekken waar ze langs fietst, de mensen die ze ontmoet, of gewoon, in iets kleins wat ze in haar dagdagelijkse doen meemaakt. “Als het in mijn hoofd blijft hangen, dan weet ik dat ik iets te pakken heb.” Die bijna obsessieve nieuwsgierigheid is een belangrijke graadmeter in haar werk. “Het onderwerp moet me tomeloos interesseren, want als ik er theater over maak, ben ik er vaak nog maanden, zo niet jaren mee bezig.”

Legerkind

Op het moment dat we Anouk spreken, is ze nét begonnen met research voor een gloednieuw project: Legerkind. Over een plek in Breda die iedereen kent, maar waarvan er maar weinig echt weten wat er zich achter de muren afspeelt: de KMA. Hier worden zo’n 700 cadetten klaargestoomd voor het vak van militair. “Dag in, dag uit zie ik ze fietsen door mijn straat. Bepakt en bezakt en altijd keurig in uniform. Wat bezielt deze vaak nog jonge mensen om, in deze tijd van geopolitieke spanningen en verschuivende machtsblokken, te kiezen voor een baan in het leger? Die vraag laat me niet los. Ik zou er graag een voorstelling over maken.”

Voor Breda

Dat haar producties altijd draaien om mensen en verhalen uit Breda, is geen toeval. “Dit is mijn thuis, ik voel me verbonden met deze stad. Bij het maken van mijn voorstellingen, die vaak heel persoonlijk zijn, vind ik die verbondenheid heel belangrijk. Op de vraag ‘wie ben ik, dat ik dit maak?’ moet het antwoord altijd zijn: ‘ik maak dit voor Breda, de stad die ook mijn stad is.’”

Echte verhalen

Anouk maakte verschillende voorstellingen, buurtcultuurprojecten en community art, onder andere voor Podium Bloos, Chassé Theater, Theaterwerkplaats Tiuri en Nieuwe Veste. Het meest trots is ze op de theaterproductie Moederskind (2022), die zich afspeelde in de voormalige tuin van het Bredase Moederheil. “Wat we daar neergezet hebben, samen met mensen die op die plek zijn geboren en afgestaan, is uniek. Het ging niet alleen over het verhaal van de plek, maar ook over de mensen wiens levens er ermee vervlochten zijn.”

In een tijd waarin we steeds meer van elkaar verwijderd raken, wordt theater alleen maar belangrijker. Echt, we gaan het meer dan ooit nodig hebben.

Verbinding

Dit ‘samen maken’ met direct betrokkenen levert een dieper inzicht op in de betekenis van dit soort iconische plekken. En in verhalen en ervaringen waar je vaak geen weet van hebt, maar die generaties lang impact maken.

“Met theater creëer je ruimte waarin perspectieven veranderen en heikele of ongebruikelijke onderwerpen ineens wél bespreekbaar worden. Dat verbindt. In een tijd waarin we steeds meer van elkaar verwijderd raken, wordt dat alleen maar belangrijker. Echt, we gaan het meer dan ooit nodig hebben.”

Die verbinding ontstaat ook al in het repetitieproces, onder de groep die meewerkt aan de voorstelling. Vaak voel je dan al hoe dit zal doorwerken op het publiek. “Je waant je tijdens een voorstelling voor heel even in een andere werkelijkheid, samen met de mensen om je heen. Dat levert een chemie op die ik niet goed onder woorden krijg.”  

Bureau Pees

Moederskind maakte ze, net als Brouwerskind (2019, bij voormalig Bierbrouwerij de Drie Hoefijzers), samen met creatief producent Peter Dictus van Bureau Pees. “Als ik een idee heb, bespreek ik het eigenlijk altijd meteen met hem. Peter is pragmatisch en nuchter op de juiste momenten. Heel fijn, want als ik ergens enthousiast over ben, stuiter ik soms alle kanten op. Peter helpt me dan om de focus te behouden. En mijn ideeën concreet en uitvoerbaar te maken.”

Je volgt Anouk (én haar nieuwe project) via degisting.nl en bureaupees.nl

Fotocredits: Rob ten Broek