Ontdek Van Gogh in Breda

Vincent ́s opa, Vincent Ferdinand Jacob van Gogh (1789 - 1874), was predikant in zowel de Grote Kerk als bij de Koninklijk Militaire Academie. Hij woonde samen met zijn gezin in de Vissersstraat en later in de Reigerstraat. Zijn zoon Theodorus (Vincent ́s vader) volgde hem op en werd later ook predikant, maar dan voornamelijk in Zundert, Etten-Leur en Nuenen. 

Opa Vincent was een van de eerste voorname Bredanaars die op de Protestantse begraafplaats Haagveld werd begraven, samen met zijn vrouw. De graven zijn nog steeds te bezichtigen. Vincent schilderde zijn opa één keer. Een kopie van dit werk hangt in de Grote Kerk.

Grote Kerk - Kerkplein 2

Vincent´s peetoom (1820-1888), was waarschijnlijk de meest invloedrijke van al zijn ooms en tantes. Oom Cent, zoals Vincent zijn naamgenoot noemde, was kunsthandelaar en aandeelhouder van de succesvolle Franse kunsthandel Coupil & Co. Hij en zijn vrouw woonden in Villa Mertersem in Princenhage, 

Vincent kwam als kind al vaak bij hem over de vloer. Hij moet ongetwijfeld geïnspireerd zijn door de grote kunstcollectie van Oom Cent met vooral schilderijen van Princenhage.

Oom Cent schonk Vincent zijn eerste schildersdoos en bracht hem in contact met kunstleraar Anton Mauve. Ook Oom Cent en zijn vrouw zijn begraven op de Bredase begraafplaats Haagveld. 

Villa Mertersem, Haagweg 389

De Protestantse begraafplaats Haagveld (1932) is ontworpen door het Bredase architectenbureau Korteweg en Verwoerd. 

Hier liggen onder meer Vincent's grootouders en peetoom ‘Oom Cent’ en zijn vrouw. Het graf van opa is vrij klein en laat zich niet gemakkelijk vinden. Dit in tegenstelling tot het duurdere en grotere graf van zijn peetoom. 

Op de begraafplaats is nóg een eerbetoon aan Vincent van Gogh: een granieten bankje, geplaatst op initiatief van de Bredase dichteres Pien Storm van Leeuwen (1945 - 2020). Hierop staat een tekst van Vincent, waarin hij de schoonheid van Princenhage prijst.

Haagweg 334

Toen Vincent in Etten woonde, later samengevoegd met Leur, liep hij vaak vanaf daar naar Princenhage voor familiebezoek. Hierbij moet hij regelmatig over de Haagsemarkt hebben gelopen.

Het pleintje maakte indruk. In een brief beschreef hij hoe mooi hij de Martinuskerk vond bij avondlicht, in combinatie met de in het zwart geklede boeren en boerinnen die de dienst bijwoonden.

In 2019 is de Haagsemarkt heringericht. Hierbij is op verschillende manieren aandacht geschonken aan Vincent van Gogh in het straatbeeld. Een voorbeeld hiervan is terug te zien in de foto, waar een klein portret van van Gogh op een wegwijzer staat.

Het Gele Huis in Princenhage (2018) is een direct eerbetoon aan Vincent van Gogh en afgeleid van het beroemde gele huis in het Zuid-Franse Arles, waar Vincent woonde en werkte.

Het was Vincent's droom om van het Gele huis in Arles een hotspot te maken voor kunstenaars, om samen te schilderen en ideeën uit te wisselen. Dit is helaas niet gelukt, maar deze droom kwam in 2018 alsnog uit in het Bredase Princenhage.

Het Gele Huis organiseert uiteenlopende programma's: van exposities en workshops tot muziektheater en lezingen. Ook zijn er wandelingen met een gids, waarin de band tussen Vincent van Gogh en Princenhage centraal staat.

Haagsemarkt 6 achter

In Breda zijn drie grote muurschilderingen te vinden die direct verbonden zijn aan Vincent van Gogh.  Alle drie zijn in opdracht gemaakt van de Blind Walls Gallery. 

De aardappelplant aan de Vincent van Goghstraat, refereert aan zijn bekendste werk ‘de Aardappeleters ́ en een schildering van 100 meter, aan de Terheijdenseweg, aan zijn jongere broer Cornelis van Gogh. 

De derde muurschildering aan de Stallingstraat beeldt de tekst   ́Trash to Treasure ́ uit. Deze schildering slaat op de verdwenen werken van Van Gogh.

Na het overlijden van Vincent´s vader verhuisde zijn moeder met een van haar dochters naar Breda. Zij sloeg een deel van haar spullen op bij de timmerman die haar huis verbouwde. Hieronder waren kisten met tekeningen en studies van haar, toen nog onbekende, zoon. 

Jaren later, moeder was intussen naar Leiden verhuisd, wilde de timmerman van deze kisten af. Hij bracht ze naar een kunsthandelaar die er ook weinig waarde aan hechtte.

Een deel werd weggegeven of voor een dubbeltje verkocht. En er is zelfs een gedeelte gerecycled door een papierfabriek. 

De Regio West-Brabant plaatste dertien audiozuilen om het leven van Van Gogh in onze regio meer zichtbaar te maken bij het grote publiek. Naast bekende verhalen worden er ook minder bekende aspecten over Van Gogh verteld. 

In Breda zijn meerdere zuilen te vinden op locaties die in deze blog zijn genoemd. Met name in de Grote Kerk, waar zijn opa heeft gepreekt en bij Villa Mertersem, waar peetom ´Oom Cent´ woonde.